Als kind is het een leuk spelletje tijdens de jaarwisseling: tekenen of schrijven in de lucht met een sterretje in je hand. Die tekening in de lucht ontstaat door iets dat lichtnawerking heet, in het Engels mooi omschreven als sparkler’s trail effect.
Het beeld van de oplichtende vonken wordt een fractie van een seconde vastgehouden in je hersenen (of op je netvlies, daar is de wetenschap nog niet uit), maar wordt tegelijk aangevuld door een nieuw beeld doordat het sterretje en dus het licht beweegt. Met elkaar gecombineerd lijken de beelden een spoor van licht te vormen, en zo ontstaat een vluchtige tekening die er eigenlijk niet is. Het is een bijzonder soort nabeeld, een after image.
Dit bijzondere verschijnsel speelt de hoofdrol in de installatie 'Aftereal' van de Japanse Yasuhiro Chida. Dat het werk zich in een donker park bevindt is geen toeval: Chida maakt vaker grote installaties in een natuurlijk gebied, die hij het liefst zelf bouwt met eenvoudige materialen. Aftereal bestaat uit honderden elastische draden die door kleine motortjes op en neer worden bewogen, en oplichten in het donker door UV-lampjes. Het beeld van de golfbewegingen die de draden maken blijven – net als de lichttekening van het sterretje – steeds even hangen in je brein, en zo lijk je te kijken naar één groot landschap van lijntekeningen.
Chida laat daarmee zien hoezeer de realiteit zoals wij hem ervaren een illusie is, die we zelf maken met onze ogen en hersenen. En onze ogen zijn, ondanks alle smartphones, HD-camera’s en VR-brillen die we tot onze beschikking hebben, misschien niet het meest betrouwbare maar nog altijd wel het belángrijkste medium ter wereld.
-HEADERS2017.jpg)
